Nie każda osoba, starająca się o kredyt, uzyskuje go. Powody odmowy banku mogą być przy tym bardzo zróżnicowane. I chociaż prawo zobowiązuje obecnie instytucję finansową do udzielenia informacji o przyczynie odrzucenia wniosku, wyjaśnienia te są często niezwykle lakoniczne i niewiele mówią klientowi. Co więc może spowodować odmowę banku?
Dlaczego bank nie akceptuje niektórych źródeł dochodu?
Jednym z najczęstszych powodów odmowy przyznania kredytu jest nieakceptowane przez bank źródło dochodów. Można przy tym wyróżnić kilka podstawowych sytuacji:
- Niektóre źródła dochodów wykluczą nas z grona kredytobiorców praktycznie w każdej większej instytucji finansowej – przykładem mogą być renty socjalne, zasiłki dla osób bezrobotnych czy zarobki nieudokumentowane.
- Część dochodów może zostać uwzględniona, ale jedynie jako „dodatkowe” (np. alimenty).
- Istnieją też źródła dochodu, które są uznawane za całkowicie akceptowalne w jednych bankach, podczas gdy inne odrzucają wnioski osób, które je otrzymują (umowa o dzieło, umowa o pracę tymczasową czy umowa na czas określony krótszy od okresu kredytowania).
Jeżeli mamy wątpliwości, czy bank uzna nasz dochód za odpowiedni – warto zapytać w placówce bankowej. Jej pracownikom można w tej akurat kwestii wierzyć – są rozliczani ze sprzedaży – jeżeli więc mówią, że nie mamy szans na kredyt, to tak właśnie jest. Jeżeli natomiast skłonni są złożyć nasz wniosek – istnieje realna szansa na otrzymanie pożyczki.
Jak sobie poradzić z ewentualną odmową? Jeżeli nasz dochód pasuje do trzeciej kategorii – wystarczy znaleźć bank, który go uzna. Warto więc po prostu poszukać.
Cierpliwość przyda się natomiast tym, którzy dopiero zaczynają pracę – większość instytucji wymaga udokumentowania zarobków z pewnego okresu – zwykle jest to nie mniej niż 3 miesiące.
Dlaczego bank odrzucił wniosek? Brak zdolności kredytowej
Jeżeli bank jako powód odmowy brak zdolności kredytowej – może być to częściowo nasza wina. Podczas składania wniosku proszeni jesteśmy zwykle o podanie rat innych swoich kredytów oraz wysokości linii pożyczkowych czy limitów kart kredytowych. Jeżeli miniemy się z prawdą – zostanie to wykryte podczas analizy raportu BIK. (Więcej informacji na temat BIK można znaleźć w naszym artykule BIK – co to jest i jak działa?)
Fakt, że spłacamy raty większe niż zadeklarowaliśmy w wywiadzie kredytowym, może znacząco wpłynąć na szanse otrzymania przez nas kredytu, i to na dwóch polach:
- w oczach analityków stracimy nieco na wiarygodności,
- może okazać się, że nie mamy zdolności kredytowej do spłaty zobowiązania, o które wnioskujemy.
Każda taka sytuacja oznacza odmowę kredytu nawet wtedy, gdy BIK jest całkowicie czysty.
Historia kredytowa – jakie kwestie bank bierze pod uwagę?
Niekiedy przyczyną odmowy może być również nasza historia kredytowa. Stwierdzenie to jest bardzo ogólne i w praktyce może oznaczać kilka sytuacji:
- Bieżące przeterminowania. W wielu instytucjach nawet dzień opóźnienia w spłacie innych kredytów (funkcjonujących obecnie) oznacza automatyczną odmowę przyznania finansowania. W związku z powyższym warto przypilnować terminów i uregulować wszelkie płatności przed złożeniem wniosku.
- Brak historii kredytowej. Dla bankowców klient, który nie zaciągał nigdy żadnej pożyczki, jest klientem ryzykownym – w końcu nie wiadomo, jak będzie spłacał kredyt (więcej informacji na ten temat można znaleźć w naszym artykule Czysty BIK – odmowa kredytu? Sprawdź, co może być przyczyną!). Brak historii może być również postrzegany jako efekt „wyczyszczenia BIK” (usunięcia zapisów o źle spłacanych zobowiązaniach z przeszłości; teoretycznie nie powinno być to możliwe, w praktyce jednak jest chyba inaczej).
- Informacje o zobowiązaniach z przeszłości. Jeżeli nie spłacaliśmy terminowo naszych pożyczek, kart czy kredytów odnawialnych, zostanie po tym ślad w postaci obniżonej punktacji BIK. Gdy będzie ona zbyt niska, spowoduje odmowę przyznania kredytowania.
W historii kredytowej widoczne są również zaciągnięte zobowiązania pozabankowe. Może wydać się to dziwne, ale niektóre spośród polskich instytucji finansowych mogą odmówić nam finansowania tylko dlatego, że zobaczą je w naszym raporcie BIK.
Dlaczego bank odrzucił wniosek? Niespłacone zobowiązania a możliwość otrzymania kredytowania
Większość banków sprawdza nie tylko dane z BIK, lecz również z innych biur informacji gospodarczej – BIG, KRD czy ERIF. Niekiedy weryfikacja taka bywa powodem odmowy przyznania kredytowania.
Co można zobaczyć w raporcie takich biur? Najczęściej są to informacje o zaległych płatnościach cyklicznych, takich jak abonament za telefon, czynsz, rachunki za wodę lub gaz. Niekiedy można tam zobaczyć również bardziej „egzotyczne” zobowiązania, np. nieuregulowane mandaty za jazdę bez biletu. Oczywiście może zdarzyć się, że nie pamiętamy o takim długu (niekiedy zobowiązania takie powstały przed wielu laty i nie mogą być nawet egzekwowane sądownie, bo po prostu się przedawniły; nie oznacza to jednak, że nie można ich wpisać do jednej ze wspomnianych baz danych).
Co zrobić w takiej sytuacji? Najprostszym sposobem wybrnięcia z problemu jest dopytanie bankowca, o którą bazę chodzi, kontakt z nią, a następnie uregulowanie należności. Tu ważna uwaga: niekiedy można wynegocjować sporą obniżkę kwoty zobowiązania.
Dlaczego bank odrzuca wniosek kredytowy? Ocena ryzyka udzielenia pożyczki
Najbardziej enigmatyczny powód odmowy związany jest zwykle z automatycznym systemem analizy, obowiązującym w większości banków. Jego działanie nie jest zwykle do końca jasne nawet dla szeregowych pracowników obsługi, a wiele decyzji odmownych, wydanych przez „komputer” budzi ich zdziwienie i irytację.
O co w tym wszystkim chodzi?
Banki, biorąc pod uwagę rzetelność spłaty kredytu przez klientów o różnych cechach, przypisują im określone ryzyko. Oczywiście im jest ono wyższe – tym mniejsza jest szansa uzyskania kredytu przez wnioskodawcę.
Modele matematyczne, oceniające szanse na to, że klient może stać się „kłopotliwy”, biorą pod uwagę różne kryteria: wiek, wykształcenie, formę zatrudnienia i długość pracy w tym samym miejscu, posiadanie własnego lokum itd. Każda z instytucji finansowych ma przy tym własny system oceny ryzyka. Osoba, która w jednej z nich okaże się „mało wiarygodna”, w innej może być uznana za idealnego klienta.
Uwaga: system ten nie obowiązuje w niektórych SKOK-ach (zwykle tych mniejszych) – tam decyzje są podejmowane „ręcznie” przez komisje kredytowe i zarząd (lub jego pełnomocników). Jeżeli więc spełniamy wszystkie inne kryteria bankowców, a odrzuca nas scoring – można spróbować szczęścia w jednej ze spółdzielczych kas oszczędnościowo kredytowych.
Zobacz też: SKOK – czym jest? Co warto wiedzieć o tej instytucji finansowej?
